संदीप कांबळे,विशेष प्रतिनिधी
कामठी. ता प्र 12 :- स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सव निमित्त राष्ट्रपती व प्रधानमंत्री द्वारा सम्माणीत स्वतंत्रता संग्राम सेनानी कामठी रहिवासी रतनचंद्र जैन पहाडी चा तहसीलदार अक्षय पोयाम, मुख्याधिकारी संदीप बोरकर तसेच बीडीओ अंशुजा गराटे यांच्या हस्ते तिरंगा ध्वज देऊन सम्माणीत करण्यात आले.
डॉ. रतनचंद्र जैन (पहाडी) सुमारे 97 वर्षांचे, स्थानिक काटी ओली (राय बहादूर ओली) येथे राहणारे आणि वर्षानुवर्षे एकाकी जीवन जगणारे, बहुधा या संकुलातील तरुण पिढीला माहीत नाही.. ही व्यक्ती 1942 च्या स्वातंत्र्य चळवळीत विद्यार्थीदशेत सक्रिय होती. चळवळीतील सहभागासाठी त्यांना ब्रिटीश काळात तुरुंगवास भोगावा लागला, १९४२ च्या स्वातंत्र्य लढ्यात, भारत छोडो आंदोलनात वाराणसी (यूपी) जिल्हा कारागृहात शिक्षा भोगणारे ते सर्वात तरुण स्वातंत्र्यसैनिक होते. आज म्हातारपणात आयुष्य जगत असताना या कॅम्पसमध्ये काठ्या घेऊन ते अनेकदा फिरताना ( मॉर्निंग वॉक) करताना दिसतात, त्यांचे वय आता 97 वर्षांचे आहे. त्यांना ऐकण्याची श्रवण शक्ती कमी झाली असली तरी 1942 च्या आंदोलनाची आठवण आजही त्यांच्या मानस पटलावर कोरले गेले आहे. रतनचंद जैन (पहाडी) 1942 मध्ये शेतकरी कुटुंबात जन्मलेले, वाराणसी येथील एका जैन शाळेतील इयत्ता नववीचे विद्यार्थी, तत्कालीन ग्वाल्हेर राज्यातील बिदिशा जिल्ह्यातील ‘त्योंडा’ गावात. त्या वेळी त्या कॅम्पसमधील तरुणांमध्ये ब्रिटीश राजवटीच्या विरोधात जनजागृती करण्याच्या उद्देशाने ‘रणभरी’ नावाचे मासिक त्या परिसरातील युवा क्रंतिकाऱ्या च्या वतीने प्रकाशित केली . 
पहाडी (जैन) या क्रांतिकारी मासिकाचे बाजारात वितरण करत असताना त्यांना अटक करण्यात आली. पहाडी (जैन) यांच्या म्हणण्यानुसार त्या काळात ग्वाल्हेरहून वाराणसीला तिथल्या क्रांतिकारकांसाठी पिस्तुले पोहोचवली जात होती. अशाच एका प्रकरणात त्यांच्या युवा क्रांती ग्रुपचा ‘कॅप्टन’ बालचंद जैन याला अटक केल्यानंतर त्याने गंगा नदीच्या पाण्यात ५ पिस्तुले लपवून ठेवली होती. वाराणसीच्या छेदिलाल मंदिरा मधील मूर्तीच्या मागे एक पिस्तूल ठेवले होते, या प्रकरणी तत्कालीन पोलीस निरीक्षक राम सिंह यांनी त्यांना 27 ऑक्टोबर 1942 रोजी ‘भारतीय सुरक्षा कायद्याच्या कलम 38 (5)’ अंतर्गत अटक केली होती. .
रत्नचन्द्र जैन ( पहाडी) यांनी 63 दिवस अंडरट्रायल कैदी म्हणून तुरुंगात काढले. , 29 डिसेंबर 1942 रोजी ते वाराणसी जिल्हा न्यायालयासमोर होते.
तत्कालीन न्यायाधीश ओंकारनाथ मिश्रा यांनी सश्रम कारावासाची शिक्षा सुनावलेले विद्यार्थी होते, त्यांच्यासोबत स्वाधींत मैत्रेय होते. डॉ.स्वामी स्वरूपानंद वगैरेही याच तुरुंगात होते..
देशाच्या स्वातंत्र्यानंतर शिक्षण क्षेत्राशी ते जोडले गेले, प्रचार समिती वर्धा, स्थानिक महाविद्यालयात सेवा दिली, वर्षापूर्वी एकुलत्या एक मुलाचे आकस्मिक निधन, वर्षापूर्वी पत्नीचे निधन झाले. या वयातही कामठीत एकाकी जीवन जगत असताना त्यांच्यातला आत्मविश्वास अजूनही कायम आहे.
